
HBOMBOPOVO
Eigenaarschap en organisatiecultuur
Sander Tuinstra
Sander Tuinstra
Sander is onder andere Customer Success Manager bij Schoolmonitor. Dit houdt in dat Sander voor een langere periode intensief samenwerkt met organisaties om Schoolmonitor zo goed mogelijk in de organisatie te implementeren. Naast advies en inrichting maakt Sander ook met medewerkers direct de koppeling naar de praktijk.
Door de jaren heen hebben we bij veel onderwijsorganisaties mogen ondersteunen en meekijken. Dit is één van de mooiste facetten van Schoolmonitor. De impact van ons programma terugzien in het dagelijks werken binnen organisaties.
Bij scholen en schoolbesturen zijn er verschillende manieren waarop doelen bereikt kunnen worden. De wijze waarop een onderwijsorganisatie is gestructureerd, heeft een grote invloed op de cultuur en het handelen binnen de organisatie. In dit artikel verkennen we twee verschillende benaderingen: organisaties met veel gedeeld eigenaarschap en organisaties met weinig gedeeld eigenaarschap.
Onderwijsorganisaties met veel eigenaarschap
In onderwijsorganisaties waar veel eigenaarschap heerst, krijgen medewerkers de vrijheid en verantwoordelijkheid om hun eigen vakgebied te beheren. Dit type organisatie werken over het algemeen met zelfsturende teams/afdelingen die zelf verantwoordelijk zijn en voor het plannen en uitvoeren van projecten. Deze benadering bevordert creativiteit en innovatie, doordat medewerkers de ruimte krijgen om hun eigen ideeën te ontwikkelen en te implementeren. Dit vereist wel dat de medewerkers goed hun verantwoordelijkheden binnen de organisatie weten, een goed beeld hebben van de doelstellingen van de organisatie en capabel genoeg zijn om deze verantwoordelijkheid op zich te nemen en hun eigen werk kunnen organiseren.
De basisvoorwaarden voor dit model zijn vrijheid en veiligheid. Medewerkers moeten de ruimte voelen om risico’s te nemen en nieuwe benaderingen uit te proberen zonder angst voor negatieve gevolgen. Dit vereist een ondersteunende cultuur waarin fouten worden gezien als leermomenten.
Voordelen van eigenaarschap:
- Verhoogde motivatie en betrokkenheid van medewerkers.
- Snellere besluitvorming door gedecentraliseerde structuren.
- Innovatie en creativiteit worden gestimuleerd.
Hoewel veel eigenaarschap voordelen biedt, zijn er ook situaties waarin een meer gestructureerde aanpak effectiever kan zijn. Laten we eens kijken naar organisaties met weinig eigenaarschap.
Onderwijsorganisaties met weinig eigenaarschap
Aan de andere kant zijn er onderwijsorganisaties waar weinig eigenaarschap heerst. In deze organisaties wordt vaak gewerkt met planners of maintainers. Deze professionals zijn verantwoordelijk voor de doorvertaling van de organisatiedoelen, het uitwerken van projecten en het coördineren van acties binnen de afdelingen. De planner zorgt ervoor dat projecten correct worden geprioriteerd en bewaken dat deze succesvol worden doorlopen door de afdeling/team.
In deze structuur ligt de nadruk op efficiëntie en consistentie. Medewerkers volgen duidelijke richtlijnen en procedures, wat kan leiden tot een gestroomlijnde uitvoering van taken. Deze benadering is vooral effectief bij projecten waar stabiliteit en voorspelbaarheid belangrijk zijn.
Voordelen van minder eigenaarschap:
Duidelijke verantwoordelijkheden en verwachtingen.
Efficiëntie in de uitvoering van projecten.
Verminderd risico door gestandaardiseerde processen.
Geen goed of fout
Het is belangrijk om te benadrukken dat er geen goed of fout is als het gaat om het kiezen van een structuur voor een onderwijsorganisatie. De keuze hangt af van de specifieke behoeften en doelen van de organisatie op dat moment. Sommige organisaties floreren met veel eigenaarschap, terwijl anderen beter gedijen met een meer gestructureerde aanpak. Wat essentieel is, is dat de gekozen vorm bewust wordt gemaakt en dat de organisatie bereid is de consequenties van die keuze te nemen.
Schoolmonitor: Beide vormen in de praktijk
Bij Schoolmonitor hebben we beide vormen van bestuur in de praktijk zien werken. Sommige schoolorganisaties kiezen voor een model met veel eigenaarschap, wat leidt tot verrassende innovaties en een dynamische schoolcultuur. Andere organisaties kiezen voor een meer gestructureerde aanpak, wat zorgt voor stabiliteit en voorspelbaarheid. Beide benaderingen kunnen succesvol zijn, mits ze goed worden geïmplementeerd en er goede afstemming plaatsvindt. Hiermee zijn de verwachtingen goed gemanaged en kan iedereen goed zijn rol pakken in het geheel.
Tip! Door projecten binnen Schoolmonitor toe te wijzen aan een projecteigenaar maak je deze persoon/personen direct initiërend verantwoordelijk zijn voor dit project.
Conclusie
Het kiezen van de juiste structuur voor een onderwijsorganisatie is een strategische beslissing die zorgvuldig moet worden overwogen. Of je nu kiest voor veel eigenaarschap of een meer gestructureerde aanpak, het belangrijkste is dat de keuze past bij de samenstelling van het team en de visie en doelen van de organisatie. Door bewust te kiezen en hierover duidelijke verwachtingen uit te spreken, kunnen onderwijsorganisaties een cultuur creëren die zowel effectief als inspirerend is.